هر چند ممکن است که فشار خون پایین مطلوب به نظر برسد و برای برخی از افراد مشکلی خاصی ایجاد نکند. با این حال، برای بسیاری از افراد افت فشار به طور غیرطبیعی می تواند باعث بروز برخی عوارض مانند سرگیجه، سیاهی رفتن چشم و غش شود، در موارد شدیدتر فشار خون پایین حتی می تواند تهدید کننده جان و زندگی فرد باشد.
فشار خون پایین چیست؟
منظور از فشار خون یا blood pressure فشار وارد شده بر دیواره رگ ها توسط خون گردشی در سیستم گردش خون و عروق بدن است، اغلب این فشار توسط تپیدن قلب و پمپ خون به سرتاسر بدن ایجاد می شود، گاهی اوقات ممکن است بر اساس برخی شرایط خارجی یا داخلی فشار خون بالا رفته یا پایین آید.
در طول روز با توجه به برخی شرایط مانند موقعیت بدن، خوردن و آشامیدن، سطح استرس شخص، وضعیت جسمانی و موارد دیگر فشار خون شخص می تواند تغییر کند، یه طور طبیعی فشار وارد بر دیواره رگ ها به هنگام خوابیدن و در طول شب به کمترین سطح خود می رسد و هنگام برخواستن از خواب به سرعت افزایش می یابد.
در اندازه گیری blood pressure دو عدد وجود دارد، عدد بالا یا فشار سیستولیک (systolic pressure) نشان دهنده مقدار فشار خونی است که قلب به هنگام تپیدن و پمپ کردن خون در سرتاسر شریان های بدن ایجاد می کند، عدد پایین یا فشار دیاستولیک (diastolic pressure) نشان دهنده فشار به وجود آمده در رگ ها به هنگام استراحت قلب بین تپش ها است.
متخصصان قلب و عروق اعداد مشخصی را برای مقدار نرمال فشار خون تعریف کرده اند، اگر فشار سیستولیک یا عدد بالای فشار کمتر از 90 میلی متر جیوه و یا عدد دیاستولیک یا عدد پایین فشار کمتر از 60 میلی متر جیوه اندازه گیری شود، فشار خون شما از حد معمول پایین تر است.
دلایل افت فشار خون
افت ناگهانی و پایین آمدن فشار خون می تواند نگران کننده باشد به عنوان مثال کاهش ناگهانی تنها 20 میلی متر جیوه در فشار سیستولیک موجب نرسیدن خون مورد نیاز به مغز می شود، افت فشار می تواند دلایل و عوامل مختلفی داشته باشد که تهدید کننده سلامتی فرد هستند، برخی از مهمترین این دلایل به موارد زیر هستند:
- دوران بارداری: در این دوران سیستم گردش خون در بدن شخص به سرعت گسترش یافته که موجب پایین آمدن فشار خون می شود، افت فشار در این مورد کاملا طبیعی بوده و پس از زایمان به حالت نرمال و طبیعی خود بر خواهد گشت.
- مشکلات قلبی: برخی شرایط قلبی مانند ضربان به شدت پایین قلب یا براکاردیا، به وجود آمدن مشکلاتی در دریچه قلب، نارسایی و حمله قلبی می توانند منجر به کاهش فشار خون شوند.
- مشکلات غددی: برخی شرایط در غده های درون بدن مانند بیماری پاراتیروئید در غده تیروئید، نارسایی غدد فوق کلیوی، قند خون پایین و حتی در برخی موارد دیابت می توانند باعث افت فشار خون شوند.
- کم آبی: هنگامی که بدن شما آب بیشتری نسبت به به آب دریافتی از دست دهد می تواند منجر به ضعف، سرگیجه و افت فشار شود، برخی از مواردی که موجب کم آبی بدن می شوند عبارتند از تب، استفراغ، اسهال شدید، ورزش شدید و استفاده بیش از اندازه از داروهای ادرار آور.
- از دست دادن خون: از دست دادن مقدار قابل توجهی از خون بدن به دلایل مختلف مانند خونریزی داخلی موجب افت شدید فشار خون می شود.
- عفونت شدید: در صورتی که عفونت وارد جریان خون شود می تواند بصورت خطرناکی فشار خون را پایین آورد که تهدید جدی برای زندگی شخص است.
- واکنش های آلرژیک شدید: برخی از واکنش های آلرژیک که در هر شخص متفاوت است می تواند باعث کاهش فشار خون شود.
- کمبود مواد مغذی: کمبود برخی مواد مغذی مانند ب-12 در رژیم غذایی می تواند در تولید مقدار کافی گلبول های قرمز اختلال ایجاد کرده و در نهایت منجر به افت فشار شود.
انواع فشار خون پایین
با توجه به عوامل و دلایل مختلف پزشکان متخصص قلب و عروق انواع فشار خون پایین را به چند دسته متفاوت تقسیم بندی می کنند که این دسته بندی ها به صورت زیر هستند:
افت فشار خون وضعیتی: به هنگام ایستادن پس از نشستن و دراز کشیدن طولانی مدت ممکن است فشار افت کرده و باعث سرگیجه و سیاهی چشم شود، نیروی جاذبه وارد شده از طرف زمین به شخص به هنگام ایستادن باعث جمع شدن خون در قسمت های پایین تر بدن می شود و بدن با افزایش ضربان قلب و تنگ تر کردن رگ های خونی سعی می کند تا این وضعیت را بهبود بخشد و خون کافی به مغز برسد.
در افرادی که افت فشار وضعیتی دارند این مکانیسم طبیعی بدن برای بهبودی موثر واقع نمی شود و موجب کاهش فشار خون شخص و بروز برخی عوارض مانند سرگیجه، سیاهی چشمی، تاری و غیره می شود، همچنین لازم به ذکر است که این مورد با افزایش سن بیشتر دیده می شود ولی در افراد جوان نیز پس از ایستادن ناگهانی پس از نشستن های طولانی مدت شایع است.
افت فشار پس از غذا خوردن: این مورد که بیشتر با افزایش سن و افراد مسن تر قابل مشاهده است باعث کاهش فشار خون پس خوردن غذا می شود، همان طور که گفته شد به دلیل نیروی جاذبه زمین خون در قسمت های پایین تر بدن جمع شده و از طرف دیگر به منظور هضم و گوارش غذا خون بیشتری در سیستم گوارش مورد نیاز است، به طور طبیعی بدن انسان برای انجام این کار ضربان قلب را بالا می برد.
توانایی قلب و رگ ها برای انجام این کار محدود است که در برخی موارد موجب مختل شدن این امر می شود، به همین علت شخص دچار سرگیجه و سیاهی چشم می شود، کاهش فشار پس از خوردن غذا شباهت زیادی به فشار خون بالا در افرادی دارد که دارای برخی اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون هستند.
افت فشار خون بر اثر سیگنال های مغزی معیوب: این اختلال که باعث کاهش فشار خون پس از ایستادن به مدت طولانی می شود، بیشتر در افراد جوان و کودکان آسیب قابل مشاهده است که به دلیل بروز ناسازگاری و ناهماهنگی بین قلب و مغز اتفاق می افتد.
حتما بخوانید: روش ساخت خانگی
علائم و نشانه های فشار خون پایین
به هنگام افت فشار برخی علائم و نشانه ها بروز می کنند که برای بعضی از افراد ممکن است زنگ خطری برای سلامتی باشد به ویژه اگر فشار به طور ناگهانی کاهش یابد، توجه به این علائم برای حفظ سلامتی ضروری و لازم است، برای آگاهی از برخی از این علائم و نشانه های فشار خون پایین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرگیجه یا سبکی سر
- از حال رفتن یا غش کردن
- خستگی و بی حالی
- عدم تمرکز
- تاری دید و سیاهی چشم
- حالت تهوع
کاهش فشار خون در برخی موارد شدیدتر بوده که تهدید کننده سلامتی و جان شخص هستند، علائم و نشانه های بروز این حالت نیز شدید تر و متفاوت تر بوده و ضروری است تا بیمار بعد از مشاهده این علائم به یک پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه نماید، این علائم به صورت زیر هستند:
- کاهش شدید حرارت بدن، احساس سرما و رنگ پریدگی
- نفس کشیدن های سریع و کم عمق
- سردرگمی و احساس ضعف به ویژه در افراد مسن و پیر
- داشتن نبض تند و ضعیف
مراقبت ها و نکات مورد نیاز در رابطه با افت فشار خون
برای جلوگیری از کاهش فشار خون و یا بهبود وضعیت مراقبت ها و نکاتی وجود دارند که شما را در این امر یاری می دهند، مهمترین و اصلی ترین کاری که می شود در این رابطه انجام داد مراجعه به یک پزشک متخصص است، با م و در ارتباط بودن با یک پزشک متخصص قلب و عروق و همچنین مصرف دارو های تجویز شده و دنبال کردن دستورالعمل های ارائه شده توسط وی هیچ مشکلی در این زمینه پیش نخواهد آمد.
یکی از راه های دیگر برای درمان فشار خون پایین بالا بردن آن است هر چند باید نهایت دقت لحاظ شود که این امر نیز باید تحت نظر و م با یک پزشک متخصص صورت گیرد تا مشکلی پیش نیاید، برخی از این راه کار ها برای بالا بردن فشار به موارد زیر عنوان شده اند:
- نمک استفاده شده در در غذایتان را افزایش دهید: متخصصان تغذیه معمولاً محدود کردن میزان استفاده از نمک را در رژیم غذایی توصیه می کنند چرا که سدیم می تواند فشار خون را افزایش دهد و برای افرادی که فشار پایینی دارند، این راهکار می تواند موثر واقع شود.
- آب و مایعات بیشتری مصرف کنید: نوشیدن مایعات به ویژه آب باعث افزایش حجم خون در رگ ها شده و به جلوگیری از کم آبی بدن کمک زیادی خواهند کرد که هر دو این موارد در درمان فشار خون پایین بسیار مهم و تاثیر گذار هستند.
- دارو ها: استفاده از برخی دارو ها در این رابطه مانند داروی فلودروکورتیزون یا میدودرین می تواند در افزایش حجم خون و بالا بردن فشار خون موثر باشد، استفاده از هرگونه دارو باید با تجویز و توصیه یک پزشک متخصص انجام گیرد.
منبع:
دانش و علم فشار ,تواند ,شود، ,کاهش ,موارد ,افزایش ,کاهش فشار ,پزشک متخصص ,برخی شرایط ,فشار سیستولیک ,باعث کاهش ,تهدید کننده سلامتی ,مانند سرگیجه، سیاهی ,عوا منبع
درباره این سایت