همه چیز درباره فشار خون

امروزه با توجه به سبک زندگی و رژیم غذایی افراد جامعه بیماری های مختلف و گوناگونی قریبان گیر این فاراد می شود که فشار خون بالا یکی از شایع ترین و اما بی سر و صدا ترین آن ها است. معمولا بین افراد مسن تر دیده می شود اما گاها در صورت رعایت نکردن نکات لازم و سبک زندگی شخص افراد جوان تر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

در این مطلب به بررسی انواع جنبه های این بیماری از جمله مراقبت ها و درمان های آن، علائم، عوارض، عوامل موثر در بروز آن و غیره خواهیم پرداخت، در ادامه این مطلب با ما همراه باشد.

فشار خون بالا چیست؟

فشار خون بالا (hypertension) یکی از بیماری های شایع در بین افراد مختلف است که در طولانی مدت باعث فشار آوردن خون به دیواره رگ ها می شود. بروز این وضعیت ممکن است منجر به ابتلا به بیماری های مختلف قلبی و عروقی شود که تهدید کننده سلامتی افراد به ویژه کهنسالان است.

فشار خون یک شخص بر اساس میزان خون پمپ شده توسط قلب و میزان مقاومت دیواره رگ ها در مقابل فشار وارد شده توسط جریان خون، تعیین می شود. بر این اساس هر چه قلب فرد خون بیشتری را پمپ کند و شریان ها باریک تر باشند، فشار خون وی بالا تر خواهد بود.

 

شما می توانید سال های سال بدون اینکه متوجه فشار خون بالای خود بشید زندگی کرده و هیچ علائمی را مشاهده نکنید؛ اما حتی بدون بروز علائم بیماری hypertension ، آسیب به قلب و رگ ها ادامه می یابد و در آینده نه چندان دور قابل تشخیص خواهد بود. اگر فشار خون بالا کنترل نشود خطر وقوع حملات قلبی، سکته و دیگر مشکلات سلامتی را افزایش خواهد داد.

به طور معمول فشار خون بالا با گذشت چندین سال در شخص پدیدار می شود و تقریبا همه افراد مبتلا به این بیماری را تحت تاثیر قرار می دهد. خوشبختانه این بیماری به آسانی قابل تشخیص بوده و هنگامی که از ابتلا به فشار خون بالا مطمئن شدید، برای کنترل آن باید به یک پزشک متخصص در این زمینه مراجعه نمایید.

انواع فشار خون

انجمن قلب آمریکا فشار خون (hypertension) را در پنج دسته مختلف طبقه بندی کرده که به موارد زیر هستند:

1. طبیعی: محدوده فشار خون طبیعی بین 60 تا 80 میلی متر جیوه برای فشار دیاستولیک (عدد کوچکتر ظاهر شده به هنگام اندازه گیری) و بین 90 الی 120 میلی متر جیوه برای فشار خون سیستولیک (عدد بزرگتر) است. اگر فشار خون شما بین محدوده ذکر شده قرار دارد پس جای هیچ نگرانی نیست و شما حالتی کاملا نرمال دارید.
2. بالا آمده: در این وضعیت عدد سیستولیک بین 120 تا 129 میلی متر جیوه قرار گرفته در حالی که عدد دیاستولیک کمتر از 80 میلی متر جیوه است. افرادی که در این وضعیت قرار گرفته اند، احتمال ابتلا به فشار خون بالا را دارند مگر اینکه اقدامات لازم برای کنترل شرایط صورت گیرد.
3. هایپرتنشن مرحله اول: بیمار وقتی به این مرحله می رسد عدد سیستولیک بین 130 تا 139 میلی متر جیوه و عدد دیاستولیک بین 80 تا 89 میلی متر جیوه قرار می گیرد. در این مرحله فشار خون شخص از حد نرمال بالاتر بوده و بهترین راه برای کنترل آن تغییر شیوه زندگی و مصرف دارو های تجویز شده است.
4. هایپرتنشن مرحله دوم: اگر عدد سیستولیک و دیاستولیک به طور دائم بالاتر از 140 و 90 میلی متر جیوه قرار گیرند، بیمار در این مرحله از فشار خون بالا قرار دارد. خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و سکته مغزی در این مرحله بالا می رود و ضروری است تا فرد بیمار به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و از دستورالعمل های ارائه شده پیروی کند.
5. هایپرتنشن بحرانی: در این مرحله بیمار نیاز به مراقبت های پزشکی دارد، اگر اعداد سیستولیک و دیاستولیک اندازه گیری شده به طور ناگهانی از 180 و 120 میلی متر جیوه فراتر رفت، پنج دقیقه صبر کرده و دوباره فشار خون خود را اندازه بگیرید. اگر اعداد ذکر شده دوباره ظاهر شدند به شدت توصیه می شود که با مراقبت های پزشکی تماس بگیرید چرا که شما در یک وضعیت بحرانی قرار گرفته اید. از علائم این وضعیت می شود به بروز درد در قفسه سینه، تنگی نفس، کمر درد، بی حسی و احساس ضعف، تغییر دید و مشکل در صحبت کردن، اشاره نمود.

حتما بخوانید : فشار خون پایین

علائم و نشانه ها

اغلب افراد مبتلا به بیماری فشار خون علائم و نشانه خاصی را تجربه نمی کنند، به همین دلیل است که از این بیماری به عنوان «قاتل خاموش» نیز یاد می شود. با این حال اگر بیمار در وضعیت بحرانی تر قرار گرفت و فشار خون او بیش از حد بالا رفت امکان مشاهده برخی علائم مانند موارد زیر وجود دارد:

• سردرد
• حالت تهوع
• سرگیجه
• تاری دید یا دوبینی
• خون دماغ شدن
• تپش قلب
• نفس نفس زدن و تنگی نفس
• احساس کرختی، بی حسی و ضعف

افرادی که علائم فوق را تجربه می کنند باید فورا به یک پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه نمایند، همچنین برخی علائم وجود دارند که ممکن است در کودکان مبتلا به این بیماری مشاهده شوند:

• سردرد
• احساس خستگی و کوفتگی
• تاری دید
• خون دماغ شدن
• فلج بل که باعث ناتوانی در کنترل ماهیچه ها و عضلات یک طرف صورت می شود.

نوزادان و کودکان بسیار کوچک مبتلا به این بیماری نیز ممکن است دارای برخی علائم و نشانه ها نظیر موارد زیر باشند:

• عدم رشد طبیعی کودک
• تشنج
• کج خلقی و زود رنجی
• بی حالی و بی رغبتی
• تنفس مضطرب و پریشان

افرادی که فشار خون بالا دارند باید مرتبا آن را بررسی کنند و مورد معاینات پزشکی قرار گیرند تا وضعیت تحت کنترل در آمده و هیچ خطری سلامتی و جانشان را تهدید نکند، همچنین افرادی که حالت نرمالی دارند می بایست هر 5 سال یک بار بررسی های لازم را انجام دهند.

عوامل دخیل در ابتلا به فشار خون بالا

در مورد ابتلا به بیماری فشار خون بالا (hypertension) عوامل بسیاری دخیل هستند که اصلی ترین این عوامل به موارد زیر هستند:

• سن: با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری بالاتر می رود، این بیماری در مردان تا حدود 64 سالگی بسیار شایع بوده و در ن بعد از 65 سالگی احتمال بروز آن بالا می رود
• سابقه خانوادگی: فشار خون بالا یکی از بیماری هایی است که احتمال انتقال آن توسط ژن و به ارث رسیدن آن از افراد نزدیک خانواده وجود دارد.
• اضافه وزن و چاقی: هر چه وزن بیشتر باشد خون بیشتری نیز برای تامین و رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت های مختلف بدن لازم است. با افزایش میزان گردش خون در رگ ها، فشار وارده بر دیواره شریان ها نیز افزایش می یابد.
• کم فعالیتی: افرادی که فعالیت کمی دارند و غیر فعال هستند، ضربان قلب بالاتری نیز دارند. هر چه ضربان بالا تر باشد قلب نیز باید به هنگام انقباض سخت تر کار کند تا نیروی بیشتری برای پمپاژ در شریان ها استفاده کند. کم فعالیتی همچنین باعث اضافه وزن می شود که از دیگر موارد دخیل است.
• سیگار و تنباکو: کشیدن سیگار و مصرف تنباکو نه تنها به سرعت فشار خون را بالا می برد بلکه مواد شیمیایی استفاده شده در آن ها می توانند به دیواره های رگ ها آسیب برسانند. این امر باعث می شود که شریان های شما باریک شوند و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی افزایش یابد، همچنین دود حاصل از کشیدن سیگار نیز در این مورد دخیل است.
• استفاده بیش از حد از نمک: استفاده بیش از حد از نمک که حاوی سدیم است منجر به دفع نکردن مایعات اضافی بدن می شود که در نهایت این امر فشار خون افزایش می یابد.
• کمبود پتاسیم: پتاسیم به حفظ تعادل میزان سدیم در سلول ها کمک می کند، اگر در رژیم غذایی به اندازه کافی پتاسیم نباشد و با کمبود آن مواجه شوید، امکان این وجود دارد که سدیم زیادی در خون شما جمع شود.
• مصرف مشروبات الکلی: مصرف مشروبات الکلی علاوه بر زیان های فراوانی که به بدن وارد می کند در دراز مدت باعث بروز مشکلات و بیماری های قلبی و بالا رفتن فشار خون می شود.
• استرس: استرس شدید باعث بالا رفتن موقتی فشار خون می شود که بهترین راه برای مقابله با تنفس عمیق و نوشیدن یک لیوان آب است.
• شرایط مزمن خاص: همچنین برخی از بیماری های مزمن خاص مانند دیابت و بیماری های کلیوی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.

عوارض

فشار بیش از اندازه به دیواره های رگ ها که ناشی از فشار خون بالا است، می تواند به شریان های خون و همچنین اندام های بدن آسیب برساند. هرچه میزان آن بیشتر باشد، کنترل آن نیز سخت تر خواهد بود که در نتیجه منجر به آسیب بیشتر می شود.

 

 

برخی از این آسیب ها و عوارض ناشی از این بیماری به صورت زیر هستند:

• حمله قلبی یا سکته مغزی: این بیماری می تواند باعث سخت و ضخیم تر شدن شریان ها (آترواسکلروز) شود که می تواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی یا عوارض دیگر شود.
• آنوریسم: فشار خون بالا می تواند باعث برآمدگی و ضعف رگ ها شده و آنوریسم ایجاد کند. اگر آنوریسم ایجاد پارگی کند، می تواند تهدید کننده جان و سلامت بیمار باشد.
• نارسایی قلبی: در افراد مبتلا به این بیماری قلب برای پمپ خون در عروق بدن باید سخت تر کار کند، این امر منجر به ضخیم تر شدن دیواره های محفظه پمپاژ قلب (هیپرتروفی بطن چپ) می شود. در نهایت ضخیم شده کار سختی برای پمپاژ و رساندن خون به قسمت های مختلف بدن خواهد داشت که منجر به نارسایی قلبی می شود.
• ضعیف و تنگ تر شدن رگ ها در کلیه: فشار خون بالا می تواند باعث ضعیف تر و تنگ تر شدن شریان های انتقال خون در کلیه شود که عملکرد طبیعی این اندام را دچار اختلال می کند.
• مشکلات برای چشم و بینایی: ممکن است باعث ضخیم تر و تنگ تر شدن و همچنین پارگی رگ ها در چشم شود که این امر در نهایت منجر به از دست دادن بینایی شخص می شود.
• سندرم متابولیک: این سندرم جزوی از اختلالات متابولیسم بدن است که باعث افزایش دور کمر، بالا رفتن سطح تری گلیسیرید، کلسترول و انسولین می شود. این عوامل موجب ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت، بیماری های قلبی و سکته مغزی می شوند.
• مشکل در حافظه یا ادراک شخص: فشار خون بالای کنترل نشده همچنین ممکن است بر برخی توانایی های شخص مانند تفکر، به یاد آوردن و یادگیری تأثیر گذاشته و مشکلاتی را در حافظه یا درک مفاهیم او ایجاد کند.
• دمانس: رگ های باریک یا مسدود شده می توانند جریان خونی که به مغز می رود را محدود کرده و منجر به نوع خاصی از زوال عقل (دمانس) شوند. سکته مغزی حاصل از این بیماری که جریان خون به مغز را قطع می کند نیز می تواند باعث بروز دمانس شود.
• اختلالات جنسی: می تواند منجر به کاهش میل جنسی در ن و اختلال نعوظ در مردان شود.

مراقبت ها و روش درمان

درمان فشار خون بالا (hypertension) به عوامل مختلفی مانند شدت و خطرات مرتبط با آن در بروز بیماری های قلبی و عروقی، بستگی دارد. با توجه به اینکه به بیمار در کدام مرحله از این بیماری قرار دارد پزشکان معالجات متفاوتی را توصیه می کنند:

• اندکی بالا: در این مرحله ممکن است پزشک معالج تغییر شیوه زندگی مانند تغییر در رژیم غذایی را برای کنترل و جلوگیری از این بیماری توصیه نماید.
• نسبتا بالا: اگر فشار خون شخص تا مقدار نسبتا زیادی بالا باشد و پزشک اینگونه تشخیص دهد که خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی طی 10 سال آینده بالای 20 درصد است، امکان این وجود دارد که در کنار تغییر سبک زندگی، داروهایی نیز جهت رفع آن تجویز شود.
• شدیدا بالا: اگر اعداد سیستولیک و دیاستولیک بالای 180 و 120 میلی متر جیوه باشند، بیمار در یک وضعیت بحرانی قرار دارد که تغییر در نوع و دوز دارو های مصرفی، ضروری خواهد بود.

همانطور که بار ها عنوان شده تغییر سبک زندگی از جانب خود فرد تاثیرات زیادی بر پیشگیری و درمان فشار خون بالا دارد، برخی از مهم ترین این تغییرات در شیوه زندگی برای رفع این بیماری به عناوین زیر هستند.

ورزش منظم

بر اساس مطالعات فراوانی که در این زمینه صورت گرفته، حتی قدم زدن به مدت 30 دقیقه در 3 یا 4 روز از هفته می تواند فشار خون شخص را تا 4 میلی متر جیوه کاهش دهد. افراد پس شروع ورزش بسیار زود می توانند نتایج آن را مشاهده نمایند، وضعیت این بیماری معمولا طی 2 الی 3 هفته ورزش بهبود می یابد.

توصیه می شود تا فرد بیمار قبل از شروع هرگونه ورزش، با پزشک معالج خود م کرده و معاینه شود و اطمینان حاصل کند که ورزش و تمریناتی متناسب با نیاز ها و سلامتی خود انجام دهد.

کاهش وزن

مطالعات نشان داده است که کاهش وزن به میزان حدود 2 تا 5 کیلوگرم می تواند تاثیر قابل توجهی بر کاهش فشار خون بالا داشته باشد. افرادی که اضافه وزن دارند باید به محدوده وزن سالم خود نزدیک تر شوند، در نتیجه آن وضعیت این بیماری بهتر شده و کاهش می یابد. همچنین کاهش وزن موجب افزایش اثربخشی داروهای فشار خون نیز می شود.

متد های آرامش بخش

برخی مطالعات نشان داده اند که متد های آرامش بخش مانند یوگا و مدیتیشن تاثیرات کوتاه مدت و کمی را روی کنترل این بیماری دارند. با این حال باید خاطرنشان کرد که یوگا و مدیتیشن اثر کمتری نسبت به ورزش های منظم دارند و برای کنترل فشار خون بالا در مراحل اولیه موثر تر هستند.

خواب

اگر چه افزایش مدت زمان خوابیدن نمی تواند درمانی برای فشار خون بالا باشد اما باید در نظر گرفت که کمبود و کیفیت پایین خواب ممکن است این بیماری را تشدید کند. تحقیقاتی که در سال 2015 و در کره جنوبی صورت گرفت نشان دهنده این بود که این بیماری در بین افرادی که خواب کمتر از 5 ساعت دارند شایع تر است.

با این حال، در حالی که خواب به اندازه و با کیفیت ممکن است درمان را پشتیبانی کند اما به خودی خود یک راه حل مستقل نیست.

رژیم غذایی

مدیریت رژیم غذایی می تواند یک راه موثر برای پیشگیری و درمان این بیماری باشد. یک رژیم غذایی سالم و متعادل شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات، روغنهای امگا و گیاهی و کربوهیدرات های تصفیه نشده و باکیفیت است. افرادی که محصولات حیوانی را در رژیم غذایی خود قرار می دهند، باید تمام چربی های جذب شده را از بین ببرند و از مصرف گوشت های فرآوری شده خودداری کنند.

کاهش مقدار نمک مصرفی به میزان 3 گرم در روز می تواند تاثیرات زیادی بر سلامت قلب و عروق داشته باشد و عدد سیستولیک را تا 5.6 میلی متر جیوه در افراد مبتلا به فشار خون بالا کاهش دهد. همچنین مطالعات نشان می دهد که کاهش مصرف کافئین در افراد مبتلا می تواند تاثیرات خوبی در کاهش آن داشته باشد.

 

 

دانش و علم فشار ,بیماری ,تواند ,باعث ,افراد ,کاهش ,رژیم غذایی ,سکته مغزی ,برای کنترل ,افراد مبتلا ,تواند باعث ,مصرف مشروبات الکلی منبع